Στο Επίκεντρο της Ίριδας

Δημοφιλείς Κατηγορίες

Edit Template

Report Abuse

image 1 image 1

Αρχαία (Ρωμαϊκή) Αγορά Θεσσαλονίκης – Αρχαιολογικό Μουσείο Αρχαίας (Ρωμαϊκής) Αγοράς Θεσσαλονίκης

Ιστορικό
Η Αρχαία Αγορά καταλάμβανε έκταση δύο περίπου εκταρίων (περίπου 20 στρεμμάτων) στην καρδιά της ρωμαϊκής πόλης. Άρχισε να κατασκευάζεται στο τέλος του 2ου αι. μ.Χ., στη θέση μιας προϋπάρχουσας αγοράς των πρώτων αυτοκρατορικών χρόνων. Εκεί βρίσκονταν δημόσια κτήρια και διάφοροι χώροι που διαμορφώθηκαν με ενιαία αρχιτεκτονική αντίληψη σε δύο κλιμακωτά επίπεδα. Το συγκρότημα αποτελούσε τον οικονομικό και εμπορικό πυρήνα της πόλης, είχε, ωστόσο, διοικητικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Στα αυτοκρατορικά χρόνια αποκτά μνημειακό χαρακτήρα.

Από τα κτήρια της αγοράς έχει αναστηλωθεί και δοθεί η κρυπτή στοά σε χρήση για εκθέσεις, συνέδρια και συναυλίες από το 1966. Επίσης, έχει αναστηλωθεί το ωδείο (χωρητικότητας 350 ατόμων) και έχει δοθεί σε χρήση από το 1997.

Χρονολόγηση

150 - 200 μ.Χ.

250 - 300 μ.Χ.

Περιγραφή

Η αγορά των αυτοκρατορικών χρόνων έχει δύο κύριες οικοδομικές φάσεις, στα μέσα του 2ου και στα μέσα του 3ου αιώνα μ.Χ. Πρόκειται για ένα συγκρότημα σε σχήμα "Π", αποτελούμενο από δύο συνεχόμενες πλατείες, με είσοδο από τη βόρεια πλευρά (σημερινή οδό Ολύμπου). Αποτελείται από τρεις κιονοστήριχτες πτέρυγες, με κίονες κορινθιακού ρυθμού στο ισόγειο και ιωνικού στον όροφο, ενώ στο βάθος υπήρχε μια ζώνη με διάφορα δωμάτια. Στη νότια πλευρά της αγοράς και εξαιτίας της φυσικής κλίσης του εδάφους κατασκευάστηκε διπλή ημιυπόγεια θολοσκεπής στοά (cryptoporticus), η οποία στήριζε την κανονική κορινθιακή στοά. Πιθανόν λειτουργούσε ως δημόσια αποθήκη, ενώ αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως αποθήκη των καταστημάτων της αγοράς. Τα καταστήματα που υπήρχαν είχαν σχεδιαστεί ήδη από την πρώτη οικοδομική φάση της αγοράς, ωστόσο κατασκευάστηκαν στη δεύτερη φάση της. Ο ελεύθερος χώρος της αγοράς ήταν επιστρωμένος με ορθογώνιες μαρμάρινες πλάκες και ήταν ανοιχτός μόνο από τη βόρεια πλευρά του, από όπου περνούσε ένας από τους βασικότερους δρόμους της πόλης, ''η μέση οδός''. Από τις στοές που πλαισίωναν το χώρο αυτό έχουν αποκαλυφθεί η νότια και η ανατολική στοά, σχεδόν στο σύνολό τους. Η ανατολική στοά που έχει διατηρηθεί καλύτερα διαθέτει ψηφιδωτό δάπεδο, διακοσμημένο με γεωμετρικά σχήματα. Ακόμη βρέθηκαν στη θέση τους βάσεις κιόνων, ένας κίονας και ένα κορινθιακό κιονόκρανο.

Πίσω από την ανατολική πτέρυγα διασώζεται το νομισματοκοπείο, το ωδείο και το αρχείο εγγράφων. Το νομισματοκοπείο της πόλης ταυτίστηκε από τις πήλινες μήτρες μια χρήσης που βρέθηκαν σε έναν κλίβανο, με τις οποίες κατασκεύαζαν πέταλα χάλκινων νομισμάτων με τη μέθοδο του ''χυμένου κεριού''. Η νοτιότερη αίθουσα της ανατολικής πλευράς ήταν το αρχείο εγγράφων, καθώς αποτυπώματα των ξύλινων ραφιών διαπιστώθηκαν στον ανατολικό τοίχο του χώρου αυτού. Στο κεντρικό τμήμα της πλευράς αυτής κατασκευάστηκε το ωδείο που σώζεται σήμερα. Η πρόσβαση γινόταν από πέντε μαρμάρινες θύρες, από τις οποίες οι δύο ακραίες προορίζονταν αποκλειστικά για τους καλλιτέχνες. Κλίμακες οδηγούσαν τους θεατές στο διάζωμα του ωδείου. Η ορχήστρα δεν ήταν ημικυκλική, αλλά τμήμα έλλειψης. Από το δάπεδό της έχουν διασωθεί μερικές μαρμάρινες λευκές πλάκες. Το κοίλο εδράζεται σε καμαροσκέπαστες στοές. Από τα εδώλια διατηρούνται σήμερα επτά σειρές.

Περίπου στο δεύτερο μισό του 3ου αιώνα μ.Χ. η αγορά της Θεσσαλονίκης αποκρυσταλλώθηκε, διαθέτοντας δημόσιους χώρους στις τρεις στεγασμένες πλευρές της. Τα δάπεδα των στοών ήταν τότε στρωμένα με ισχυρό κονίαμα. Έναν αιώνα αργότερα, στα μέσα του 4ου αιώνα μ.Χ., στη δεύτερη οικοδομική φάση της, διακοσμούνται τα δάπεδα με ψηφιδωτά, ενώ παράλληλα επισκευάζονται και τμήματα των κιονοστοιχιών. Στα χρόνια του Ιουλιανού επεκτείνεται το ωδείο και μετατρέπεται σε θέατρο, με τη δημιουργία ενός δεύτερου κοίλου και την επέκταση της σκηνής. Το νέο θέατρο μπορούσε πλέον να δεχτεί 2000-2500 θεατές.

Το συγκρότημα της αγοράς δεν καταστράφηκε από το μεγάλο σεισμό του 7ου αι. μ.Χ., αλλά εγκαταλείφτηκε σταδιακά. Οι μεταγενέστερες προσθήκες στο χώρο της αγοράς είναι πολύ λίγες, συγκεκριμένα εργαστήρια κεραμικής που δημιουργήθηκαν στη βυζαντινή εποχή. Σιγά σιγά επήλθε η υποβάθμιση του χώρου, ενώ κατά την Τουρκοκρατία παραχωρήθηκε το ιστορικό κέντρο σε Εβραίους από την Ισπανία.

Συντάκτης
ΙΣΤ΄ ΕΠΚΑ

Τα Μνημεία του Χώρου

Ωδείο Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκης

image

Άποψη από το Ωδείο

© Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
© ΙΣΤ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων

Η πρώτη οικοδομική φάση της Ρωμαϊκής Αγοράς Θεσσαλονίκης χρονολογείται μετά τα μέσα του 1ου αιώνα μ.Χ.. Στη φάση αυτή, η ανατολική πτέρυγα οργανώνεται με έναν κεντρικό ορθογώνιο χώρο - βουλευτήριο, πλαισιωμένο από τέσσερις αίθουσες εκατέρωθεν. Έτσι η πόλη αποκτά τον πρώτο κλειστό χώρο συνάθροισης των αρχών της.Τον επόμενο αιώνα (2ος μ.Χ.) κατασκευάζεται το ωδείο. Ένα μικρό, στεγασμένο θέατρο, που καταλαμβάνει το χώρο του βουλευτηρίου, καθώς και των δύο παρακειμένων αιθουσών. Ο νέος χώρος, εκτός από την κάλυψη των αναγκών της διοίκησης, φιλοξενεί και καλλιτεχνικές παραστάσεις. Στον 3ο αιώνα μ.Χ. το ωδείο ανακαινίζεται. Προκειμένου να μεγαλώσει η ορχήστρα, αφαιρούνται οι πρώτες έξι σειρές κερκίδων και ανυψώνεται το επίπεδό της κατά 1,00μ.. Έτσι δημιουργείται, μεταξύ ορχήστρας και πρώτης σειράς κερκίδων του κοίλου, μια υψομετρική διαφορά που φτάνει τα 1,60μ.. Αυτή η διαφορά επιβάλλει και την ταυτόχρονη ανύψωση της σκηνής, ώστε να φτάσει στο επίπεδο των θεατών της πρώτης σειράς.Με δεδομένο ότι το ωδείο της Θεσσαλονίκης αποτελεί μέρος ενός κτηριακού συγκροτήματος και δεν είναι δυνατή η πρόσβαση πλάγια του κοίλου, όλες οι είσοδοι (πέντε), θεατών και ηθοποιών, τοποθετήθηκαν στην πρόσοψη του συγκροτήματος. Οι ακραίες είσοδοι προορίζονταν για τους ηθοποιούς, οι οποίοι εισερχόμενοι βρίσκονταν στα παρασκήνια και από εκεί στην ορχήστρα και στη σκηνή. Το κοινό χρησιμοποιούσε τις τρεις ενδιάμεσες, οι οποίες οδηγούσαν σε έναν χώρο κάτω ακριβώς από το δάπεδο της σκηνής και στη συνέχεια δια μέσου κλιμάκων έφταναν στο κοίλο. Στα μέσα περίπου του 4ου αιώνα άρχισαν οι εργασίες επέκτασης του ωδείου και της μετατροπής του σε θέατρο. Κατασκευάζεται δακτύλιος, ο οποίος περιβάλλει το υπάρχον κοίλο, πλάτους 15,00μ. ως υποδομή του νέου κοίλου. Ανυψώνεται η σκηνή, φτάνοντας τα υπέρθυρα των εισόδων, και επεκτείνεται, καταλαμβάνοντας το αντίστοιχο τμήμα της εσωτερικής στοάς της Αγοράς. Ταυτόχρονα κλείνουν οι τρεις κεντρικές είσοδοι του κοινού, για την είσοδο του οποίου κατασκευάστηκαν δύο κλιμακοστάσια στους παρακείμενους χώρους, που οδηγούσαν στο κεντρικό διάζωμα του κοίλου. Καθώς φαίνεται, σύμφωνα με τα αρχαιολογικά δεδομένα, η φάση αυτή δεν ολοκληρώθηκε. Στο τέλος του 4ου αιώνα μ.Χ. αρχίζει η εγκατάλειψη της Ρωμαϊκής Αγοράς και το ωδείο μετατρέπεται, με τις απαραίτητες εργασίες, σε χοάνη υποδοχής και συλλογής ομβρίων υδάτων.

Υπηρεσιακή Μονάδα:
Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης

οδοί Ολύμπου και Φιλίππου, Θεσσαλονίκη (Νομός Θεσσαλονίκης)

Τηλέφωνο: +30 2310801402, +30 2310801428
Φαξ: +30 2310801425
Email: efapoth@culture.gr

Εισιτήρια

Ολόκληρο: €2, Μειωμένο: €2
Ενιαίο Εισιτήριο: Ολόκληρο: €15, Μειωμένο: €8
ισχύει για τον Αρχαιολογικό χώρο και για το Μουσείο

Ημέρες Ελευθέρας Εισόδου

6 Μαρτίου - Μνήμη Μελίνας Μερκούρη

18 Απριλίου - Διεθνής Ημέρα Μνημείων

18 Μαΐου - Διεθνής Ημέρα Μουσείων

Tο τελευταίο Σαββατοκύριακο Σεπτεμβρίου κάθε έτους (Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς)

Οι επίσημες αργίες του Κράτους

28 Οκτωβρίου

Ώρες Λειτουργίας

Χειμερινό:
Τρίτη: Κλειστά.
Καθημερινά: 8:00-20:00

Θερινό:
Τρίτη: Κλειστά.
Καθημερινά: 8:00-20:00

Ημέρες Αργίας

1 Ιανουαρίου: κλειστό

25 Μαρτίου: κλειστό

Μ.Παρασκευή: 12.00-17.00

Μ. Σάββατο: 08.00-15.00

Κυριακή του Πάσχα: κλειστό

Χριστούγεννα, 25 Δεκεμβρίου: κλειστό

26 Δεκεμβρίου: κλειστό

Α.Μ.Ε.Α.

Υπάρχει πρόσβαση για άτομα με κινητικά προβλήματα και στο Μουσείο επίσης για άτομα με προβλήματα όρασης (πινακίδα με σύστημα γραφής braille, μακέτα αφής).

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Αδάμ Βελένη Π., Αρχαία αγορά Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2001

Αρχαιολογικό Μουσείο Αρχαίας (Ρωμαϊκής) Αγοράς Θεσσαλονίκης

Το μουσείο της Ρωμαϊκής Αγοράς Θεσσαλονίκης φιλοξενείται στο σύγχρονο υπόγειο κτήριο που κατασκευάστηκε ειδικά για τον σκοπό αυτό στο δυτικό τμήμα του αρχαιολογικού χώρου. Το κτήριο οργανώνεται σε τρεις βασικές αρχιτεκτονικές ενότητες: τον προθάλαμο - χώρο εισόδου, την κεντρική αίθουσα με τους δύο πλευρικούς διαδρόμους και την αίθουσα πολλαπλών χρήσεων.

Η είσοδος των επισκεπτών πραγματοποιείται από την Κρυπτή Στοά, ενώ η έξοδος από το κλιμακοστάσιο που οδηγεί στο βορειοδυτικό τμήμα της πλατείας του αρχαιολογικού χώρου.

Η κατασκευή του κτηρίου και η οργάνωση της έκθεσης έγινε από την ΙΣΤ? Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, με συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ελληνικού Δημοσίου.

image 1

Ο εκθεσιακός χώρος:

Παρουσιάζεται ο αρχαιολογικός χώρος της Ρωμαϊκής Αγοράς Θεσσαλονίκης, μέσα από τα ευρήματα της ανασκαφικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε, περιοδικά, από το 1962 έως το 1999 και με τη συνδρομή πλούσιου εποπτικού υλικού για τη γνωριμία του επισκέπτη, τόσο με την ιστορία του συγκροτήματος της Αγοράς, όσο και έμμεσα με την ιστορία της πόλης από τον 3ο αιώνα π.Χ. έως σήμερα.

image

image 3

image 2

Οι τρεις κύριοι θεματικοί άξονες:

Α - Προθάλαμος: «η σύγχρονη εποχή» : η ιστορία και το χρονικό της ανασκαφικής έρευνας και των εργασιών αποκατάστασης και ανάδειξης του χώρου.

Β - Ανατολικός διάδρομος : «Στον χώρο ?πριν την Αγορά» : η ιστορία του χώρου πριν από την οργάνωση του συγκροτήματος της Αγοράς (3ος π.Χ. - 1ος μ.Χ.)

Γ - Κεντρική αίθουσα : «Ο δημόσιος χαρακτήρας του χώρου και η Αγορά» : το βαλανείο, η κύρια φάση του συγκροτήματος της Αγοράς (πλατεία, ωδείο και ανατολική πτέρυγα, κρυπτή στοά και νότια πτέρυγα).

Καταλήγοντας παρουσιάζονται οικοδομήματα της ρωμαϊκής περιόδου που βρίσκονται σε άμεση γειτνίαση και σχέση με την Αγορά.

Συντάκτης
ΙΣΤ΄ Ε.Π.Κ.Α

Χάρτης

Αρχαία (Ρωμαϊκή) Αγορά Θεσσαλονίκης – Αρχαιολογικό Μουσείο Αρχαίας (Ρωμαϊκής) Αγοράς Θεσσαλονίκης 0 reviews

Write Your Review

There are no reviews yet.

Write Your Review

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Κατηγορίες

Περιοχή